گزیده از بیانات امام خامنه ای(مدظله العالی) پیرامون علم آموزی

جرعه ای از جام (گزیده ای از بیانات امام خامنه ای(مدظله العالی) پیرامون علم آموزی)

1) در جامعه‏ی ما، آموزش رشته‏های مختلف علوم که برای ساختن این جامعه لازم می‏باشد، برای همه فریضه است. آن کسانی که بتوانند، حقیقتاً امروز از آن روزهایی است که کسب علم فریضه‏ی شرعی است؛ علاوه بر این که فریضه‏ی اجتماعی هم است. 26/10/1368
2) اگر علم در نقطه‏ی دوردستی هم باشد، بروید آن را یاد بگیرید. باید از علمای آنها هم استفاده کنید و آنها را در علم و صنعت، مورد استفاده قرار بدهید. بنابراین، باید از علم و اندوخته‏های صنعتی دیگران استفاده کرد؛ اما خود ما هم باید برای یاد گرفتن و برای ساختن، همت کنیم. 13/9/1370
3) انسان باید علم را از هر کس که دارد، یاد بگیرد؛ اما نه این‏که یاد بگیرد تا مزدور او باشد. غربیها برای ملت ایران و ملتهای مسلمان دیگر، این را می‏خواستند. 13/9/1370
4) علم، متعلق به یک شخص و یک ملت نیست؛ علم، متعلق به بشریت است و بین ملتها دست به دست می‏گردد. یک روز بود که اروپای متمدن امروز، در نهایت جهل و بی‏خبری بود؛ مسلمین دانشمندان بزرگ آن روز بودند و علم را به اروپاییها یاد دادند. این حرفی است که خود آنها گفتند و می‏گویند؛ نوشتند و می‏نویسند؛ چیز مجهولی نیست که ما آن را ادعا بکنیم. یک روز علم در آسیا بود، یک روز هم در اروپاست، یک روز هم در یک نقطه‏ی دیگر است. علم، متعلق به همه‏ی بشریت است. علم چیزی نیست که ملتی بگوید مال من است و مال بشریت نیست؛ نه، علم متعلق به بشریت است. ما هرجا علم را پیدا کردیم، آن را به دست می‏آوریم. 13/9/1370
5) ما باید علم را یاد بگیریم، برای این‏که خودمان کشور را بسازیم. در میان ملت ما، استعداد و روح خلاقیت زیاد است. این همان ملتی است که تا چند قرن پیش، مشعلدار علم در دنیا بوده است. ما از لحاظ استعداد و توان علمی بالقوه، چیزی کم نداریم؛ چرا باید از کاروان علم و صنعت عقب بمانیم، تا آن‏جایی که کوچکترین چیزها را هم آنها برای ما درست کنند؟! 13/9/1370
6) گاهی علم در دست دشمن ماست؛ پیش دشمن می‏رویم، زانو می‏زنیم و از او علم را فرا می‏گیریم؛ این اشکالی ندارد. ارزش علم فراتر از این است که انسان به خاطر آن، حتّی سراغ کسی که با او مخالف است، نرود. 20/9/1370
7) تعلیم و تعلّم از هر کسی. مابایدیادبگیریم. دیروز اسلام به ماگفت:«حتی‏اگرمی‏توانید برای فراگیری دانش به چین بروید.» چین آن روز، با آن فاصله! امروز ما هیچ نقطه‏ای از دنیا راپیدا نمی‏کنیم که اگربخواهیم طولانی بودن راه را نشان بدهیم، این‏طور مثال بزنیم که این معنارابرساند. 9/2/1371
8) ما باید از همه، معلومات بیاموزیم. منتها علم رابیاموزیم. علم را از آنها بگیریم، نه فساداخلاق را؛ نه آلودگیهارا؛ نه اعتیادهای مضر را؛ نه بیماریهای خطرناک را؛ نه این «طاعون امریکایی» که اسمش را «اِیدز» گذاشته‏اند و نه بقیه فسادهای اخلاقی وغیره‏را. اینها را از آنها یاد نگیرید، اما علمشان را چرا. 9/2/1371
9) شما باید علم را دوست بدارید، ارزش بدانید، آن را برای خدا و با نیّت خالص دنبال کنید. 22/2/1377
10) امروز آن دورانی است که باید با ابزار دانش و معرفت و تلاش علمی، کاری کنیم که عقب‏افتادگیهای تحمیلی دوران طولانی سلطه استبداد در این کشور، جبران شود. 12/6/1377
11) خود را به علم و معرفت و پارسایی مجهز کنید. 21/11/1377
12) اسلام عزیز بزرگترین مشوّق علم است و چنین بود که در طی قرنهای پی‏درپی، مسلمانان پرچم دانش و معرفت و پیشرفت علمی را در همه‏ی جهان در دست داشتند، و امروز که پس از دوران تلخ تسلّط سیاستهای بیگانه بر کشورمان، بار دیگر ملت ایران آزادی از نفوذ استکبار جهانی را میآزماید، جهاد علمی یکی از بزرگترین فرائض ما است. 6/7/1378
13) استعداد هست، همّت هم هست. ما بایستی امکان فراهم کنیم تا فرد مستعد بتواند از لحاظ علمی خودش را پیش ببرد؛ از لحاظ تحقیقات بتواند خودش را اشباع کند تا دیگران نتوانند بیایند از این سرمایه کشور بهره‏برداری کنند. 19/7/1378
14) خودتان را از لحاظ علم مجهّز کنید. علم از جمله‏ی چیزهایی است که تا آخر عمر برای انسان مفید است. اگر بر این علم، عمل خوب و ماندگاری مترتّب شود، برای بعد از مرگ هم مفید خواهد بود. 8/12/1379
15) باید فراگرفت؛ اما نباید صرفاً مصرف کننده فرآورده‏های علمی دیگران بود. باید علم را به معنای حقیقی کلمه تولید کرد. البته این کار، روشمندی و ضابطه لازم دارد. 9/12/1379
16) عزیزان من! کمبود علم و عقب‏افتادگی علمی ما را جبران کنید؛ و این با درس خواندن، فکر کردن، کار کردن و شجاعت علمی داشتن حاصل می‏شود. 12/8/1380
17) باید رفت و علم را برای ملت و کشوری که متعلّق به آن هستیم، به دست آورد. 3/7/1381
18) گرفتن علم از دیگران، با گرفتن فرهنگِ دیگران اشتباه نشود. این مغالطه بزرگی است که کسی بگوید علم غربیها خوب است، پس فرهنگ و سیستم زندگی و اخلاقشان هم خوب است؛ نه، اینها با هم ملازمه‏ای ندارد. علمشان خوب است؛ اما این علم، پروریده و ساخته این فرهنگ نیست؛ حتّی این فرهنگ به این علم ضرر هم می‏زند. علم، موّلدها و عناصر به وجودآورنده خاص خود را دارد؛ باید آنها را پیدا کرد. 3/7/1381
19) ما نباید به ترجمه و فراگیری اندوخته‏های دیگران اکتفا کنیم. نه این‏که فرا نگیریم؛ هیچ کس نمی‏گوید از دیگران فرا نگیریم؛ چرا، باید فرا گرفت؛ لیکن علم را باید تولید کرد. 3/7/1381
20) نباید به فراگیرى قانع باشیم؛ باید هدفِ تحقیق و آموزش ما تولید علم باشد؛ یعنى رسیدن به آن‏جایى که نوآوریهاى علمى در فضاى موجود بشرى، از آن‏جا شروع مى‏شود. 8/8/1382
21) عده‏یی فکر می‏کنند چون غربی‏ها از لحاظ علمی بر ما برتری دارند، پس ما باید فرهنگ و عقاید و آداب معاشرت و آداب زندگی و روابط اجتماعی و سیاسی‏مان را از آنها یاد بگیریم؛ این اشتباه است. اگر استادی در کلاس به شما درس بدهد و خیلی هم استاد خوبی باشد و به او علاقه هم داشته باشید، آیا حتماً باید رنگ لباس خود را همان رنگی انتخاب کنید که او می‏پسندد؟ اگر این استاد عادت بدی هم داشت، شما باید این عادت بد را از او یاد بگیرید؟ 17/4/1383
22) علم آنها بیشتر است؛ خیلی خوب، ما علمشان را یاد می‏گیریم و اگر هزینه‏یی هم داشته باشد، می‏پردازیم. اینها هم اتفاقاً یاد گرفته‏اند که علم را باید با پول عوض کرد. امروز بیشترین چیزی که برای غربی‏ها مطرح است، پول است. 17/4/1383
23) غربی‏ها علم را از ما یاد گرفتند...یک روز آنها از ما یاد گرفتند و شاگرد ما بودند، بعد شدند استاد ما؛ الان هم ما از آنها یاد می‏گیریم و شاگرد آنها می‏شویم و بعد می‏شویم استاد آنها. پس نسل دانش‏پژوه و محقق و پژوهنده‏ی کشور ما بداند؛ امروز اگر برتری علمی با غربی‏هاست، در آینده‏ی نه چندان دوری با همت و اراده‏ی شما می‏توان کاری کرد که فردا آنها از شما یاد بگیرند. 17/4/1383
24) ما ایرانی هستیم و باید ایرانی بمانیم. ما مسلمانیم و باید مسلمان باشیم. آنها بیشتر از ما علم دارند؛ خوب، ما می‏رویم علمشان را یاد می‏گیریم؛ چرا باید عادات و فرهنگ و رفتار و آداب معاشرت آنها را یاد بگیریم؛ این چه منطق غلطی است؟ 17/4/1383
25) واقعیت این است که ما دویست سال از علم دنیا عقب مانده‏ایم؛ اما معنای رسیدن به مرزهای دانش این نیست که راهی را که اروپایی‏ها در طول دویست سال رفته‏اند، ما هم همان راه را در طول دویست سال برویم؛ بعد به آن‏جایی که امروز رسیده‏اند، برسیم؛ نه، این حرفها نیست؛ ما راه‏های میانبر پیدا می‏کنیم. ما علم را از دست اروپایی‏ها می‏قاپیم. ما از یاد گرفتن ننگمان نمی‏کند. اسلام می‏گوید قوام دنیا به چند گروه است؛ یکی از آنها کسانی هستند که وقتی نمی‏دانند، در صدد یاد گرفتن باشند؛ از یادگرفتن ننگشان نکند. ما دانشهایی را که امروز فرآورده‏ی ذهن و مغز و عقل بشر است، یاد می‏گیریم؛ آنچه را که بلد نیستیم، با کمال میل می‏آموزیم و به استادمان هم احترام می‏کنیم. به کسی که به ما علم بیاموزد، بی‏احترامی نمی‏کنیم؛ اما گرفتن علم از دیگری نباید به معنای این باشد که شاگرد باید تا ابد شاگرد بماند؛ نه، امروز شاگردیم، فردا می‏شویم استاد آنها؛ کما این‏که آنها یک روز شاگرد ما بودند، اما الان شده‏اند استاد ما. 17/4/1383
26) ما هر جا دانش را پیدا کنیم، آن را از آنها خواهیم گرفت. ما از گرفتن دانش از دیگران ابا نداریم. ننگمان نمی‏کند شاگرد دانش دیگران باشیم؛ اما ننگمان می‏کند که همیشه شاگرد باقی بمانیم. شاگردی می‏کنیم و علم را یاد می‏گیریم؛ اما بر علم می‏افزاییم؛ این، هدف وافق کار علمی در کشور ماست. 18/2/1384
27) آزادفکری و تولید علم و امثال اینها آرمان جوان است و برای این‏که به این آرمان برسد، به علم و فعالیت سیاسی منظم و صحیح و کسب تجربه و دانایی احتیاج دارد. جوان باید در خود دانایی را به‏وجود بیاورد. دانایی،فقط علم آموختن نیست؛ دانایی به اندیشمندی هم ارتباط پیدا می‏کند. 19/2/1384

28) ما علم را از همه کس می‏گیریم؛ حرفی نداریم. اسلام به ما گفته: «اطلبوا العلم ولو بالصّین». صین یعنی چین. چینِ آن روز وارث یک تمدن کهن و پیشرفته بود، با آن فاصله؛ و مطلقاً هم بویی از اسلام به مشامشان نرسیده بود؛ در عین حال پیغمبر فرمود علم و دانش و تجربه و - به زبان امروزی ما - فناوری را هرجا بود، بروید طلب کنید؛ یعنی شاگرد عالم بشوید، در مقابل عالم زانوی ادب بزنید و از او یاد بگیرید. 19/2/1384
29) علم را اسلام قدسیت بخشیده، علم یک امر مقدس است؛ دنبال علم رفتن داراى قدسیت است. 29/10/1384